‘Ha Peter, dank voor je lieve mail. Tja, het is niet best, alvleesklierkanker. Indachtig jouw mantra ‘Opgeven is geen optie’ ben ik meteen naar mogelijkheden gaan zoeken die mij uitstel van executie bieden’. Aan het woord is mijn lieve collega. Ze is na een moedige strijd van een half jaar in januari overleden. Ze heeft gevochten, niet opgegeven en tot kort voor haar dood nog mooie dingen gedaan met de mensen die zij belangrijk vond. Wat een geweldige vrouw.

Helpt dat nu een positieve instelling en een vechtersmentaliteit? Ja, dat helpt. Daar is geen twijfel over mogelijk. Het is een verkeerde invalshoek om te zeggen dat dan kennelijk de mensen die sterven niet hebben gevochten en hun dood aan zichzelf hebben te danken. Veel belangrijker is echter dat deze positieve houding domweg nodig is. Voor de patiënt en de dierbaren van de patiënt, maar ook voor de artsen. Daar zijn een aantal redenen voor.

Een positieve houding zorgt er voor dat je door de moeilijke momenten heen komt en de zon de dag na de chemo weer ziet schijnen. En anders de dag daarna. Een vechtersmentaliteit zorgt er voor dat je deze strijd aan kunt. Kankerbehandelingen zijn loodzwaar. Die win je niet achterover geleund in bed en afwachtend of de behandeling slaagt of niet. Er zijn duizenden voorbeelden te noemen van mensen die vechten en daarom nog leven. Ik heb kort geleden nog gesproken met een prachtige jongen die nog leeft omdat ´Nooit Opgeven´ op zijn voorhoofd staat geschreven. Die gaat in het najaar een berg op fietsen en van zijn vriendin genieten.

Een positieve houding is nodig voor de mensen waar je mee leeft. Het is niet vol te houden om met iemand te leven die een jaar of langer met kanker leeft en alleen maar passief en verdrietig is. Als je als patiënt niet de verantwoordelijkheid neemt om zoveel mogelijk een normaal leven te leiden, haken je dierbaren af. Jij bent als patiënt de enige die bepaalt hoe je leven er uit ziet met kanker. Wordt dat laatste jaar een hel of maak je er iets moois van? Als ik kom te overlijden, hoop ik dat mijn vrouw en prachtige jongens met een lach op hun gezicht aan mij denken bij alles wat ze doen en op ieder moment dat ik in hun gedachten ben.

En hoe staan de artsen hier tegenover? Uit ervaring weet ik dat mijn arts het woord ´Opgeven´ nooit in haar mond zal nemen. Zij spiegelt mijn vechtersmentaliteit. Niets menselijks is artsen vreemd. Wanneer artsen zien hoe hard iemand knokt en hoe mooi iemand zijn of haar leven wil maken, zal iedere, maar dan ook werkelijk iedere mogelijkheid worden aangegrepen om de overwinning binnen te halen. Tot het allerlaatste moment en tot het tegendeel is bewezen.

Kan iedereen deze houding opbrengen? Nee, niet iedereen. Er zijn mensen die het bij de geboorte hebben mee gekregen. Er zijn mensen die het kunnen, omdat de diagnose kanker de schok teweeg brengt die ze boven zichzelf doet uit stijgen. Ook zijn er mensen die het nooit leren. Maar dit is een kleine groep. Belangrijk is de groep die het nog niet kan en geholpen moet worden. Door hulpverleners, maar vooral door hun dierbaren. Het klinkt hard, maar het is van belang niet mee te gaan in alles wat de patiënt vind en doet, of niet doet. De patiënt heeft niet alleen een verantwoordelijkheid voor zichzelf, maar ook voor zijn of haar dierbaren. Die moeten met de patiënt samenleven. Daar heb je rekening mee te houden. In de titel staat ‘Vechten moet je leren’. Het woordje ‘moet’ staat er niet voor niets.

Mijn lieve collega heeft het zo mooi gedaan en verwoord. Ik denk iedere dag nog aan haar. Met een lach op mijn gezicht.

Peter Kapitein
Opgeven is Geen Optie!