4 februari, Wereldkankerdag, was ik gast bij het ‘Institute National du Cancer’. President Agnès Buzyn had flink uitgepakt en in het Maison de la Mutualité niet alleen een volle zaal; ze presenteerde ook een schitterend programma rond het ‘Kankerplan 2014-2019’. Speerpunten zijn, onder andere; betere diagnoses door sequencing en imaging, gepersonaliseerde behandeling van kankerpatiënten (wat kan door de betere diagnoses), preventie en het meer en beter betrekken van patient advocates bij de planvorming, het opstellen van de onderzoeksagenda en de uitvoering van de plannen in de zorgpraktijk. Madame Buzyn voegde meteen de daad bij het woord en vroeg mij, namens Inspire2Live, over ‘Health Democracy’ een talk te geven.

Hoogtepunt van de dag was echter de presentatie van het ‘Kankerplan 2014-2019’ door President Francois Hollande. Ruim drie kwartier sprak hij met overtuiging en passie over de plannen. Hier kunnen we in Nederland een voorbeeld aan nemen. Zowel wat betreft het plan als wat betreft de lancering. Wanneer je hiervoor als staatshoofd drie kwartier uit trekt, neem je het immers serieus en baan je de weg voor degenen die het mogen en moeten uitvoeren. In Frankrijk zijn dat vele instituties en steeds meer met patient advocates. Zoals het hoort.

Wat volgens het ‘Kankerplan 2014-2019’ in Frankrijk beter moet, en waar we in Nederland ook een opdracht hebben, is dat preventie ten onrechte gezien wordt als iets dat de mensen die roken, overgewicht hebben, slecht voedsel eten, teveel alcohol drinken en niet of weinig bewegen, ‘geleerd moeten worden’. Vooral doen, maar loop niet weg voor het belangrijkste: de politiek moet haar verantwoordelijkheid nemen en de patiënt serieus nemen. Preventie draait om politieke maatregelen. Het verbieden van de verkoop van sigaretten. Het opvoeren van de prijs voor slecht voedsel en alcohol. Het stimuleren van sport door Nederland vol te bouwen met sportcomplexen. Door leerlingen op de basisschool en middelbare school 5 uur per week sport te geven en dit in het onderwijs te faciliteren. En ten slotte door kinderen te leren wat gezond leven is. Zo bespaar je overigens ook op de kosten van de gezondheidszorg.

We weten dat roken slecht en kankerverwekkend is. Asbest mag je niet zomaar verkopen, maar wij leggen sigaretten gewoon in de supermarkt. Niet de wapenindustrie zorgt voor de meeste slachtoffers per jaar, maar de tabaksindustrie. De ‘factories of death’ dienen van overheidswege en om gezondheidsredenen gesloten te worden. In Bergen op Zoom staat een ‘factory of death’ die jaarlijks 145.000 mensen het leven kost.

Per direct sluiten en geen maatregelen om de industrie en haar medewerkers te compenseren. Deze bedrijfstak is fundamenteel fout.

We weten dat McDonalds, c.s. rotzooi verkoopt en dat ons vlees (op een uitzondering na) ziek is en vol zit met medicijnen. Verbiedt dit. Wanneer je het verbiedt is de industrie echt wel in staat winst te maken met gezonde producten. Dat lukt bijvoorbeeld de biologische slager en groenteboer wel. Wholefoods in de Verenigde Staten maakt winst met gezonde producten. Het zijn de supermarkten die het ongezonde voedsel promoten en verkopen. De overheid behoort te doen waar ze voor opgesteld staat: bescherm de bevolking.

We weten dat het NOC/NSF veel minder de deur plat loopt bij het ministerie van VWS dan de lobbyisten van de tabaksindustrie, de voedingsindustrie en de alcoholindustrie? Het NOC/NSF brengt iets gezonds, iets goeds. Als de farmaceutische industrie de artsen niet meer mag feteren, zorg er als overheid dan voor dat de genoemde lobbyisten de toegang tot de ministeries wordt ontzegd en het NOC/NSF er wel naar binnen mag.

Preventie draait om politiek. De politieke wil om te kiezen voor de gezonde mens en de mens niet te zien als een potentieel winstgevend product waar we ongezond voedsel, alcohol en tabak in stoppen opdat ze ziek wordt en er door de gezondheidszorg nog een keer geld aan kan worden verdiend. De politiek moet zich realiseren dat gezonde mensen kiezers zijn die gezond moeten blijven, de ‘prevented patient’ zijn. Patiënten gaan ook naar het stemhokje.

It’s all about politics stupid. Handel er naar en denk aan die patiënt die voorkomen had kunnen worden.