Hoe staat het eigenlijk met die Excellente Kankercentra?
In april van het vorig jaar heeft Inspire2Live een petitie aangeboden aan de vaste commissie voor VWS van de Tweede Kamer. Deze petitie heeft als doel het aantal ziekenhuizen dat kankerpatiënten mag diagnosticeren en behandelen, drastisch terug te dringen. De zorg is in veel ziekenhuizen niet op het niveau waarop dit wel kan zijn. Iedere dag heb ik patiënten aan de telefoon die niet goed geholpen zijn in een IKEA-ziekenhuis en doorverwezen moeten worden. De petitie ‘Van IKEA-ziekenhuizen naar Excellente Kankercentra’ staat op de website van Inspire2Live: https://inspire2live.org/wp-content/uploads/Petitie-Excellente-Kankercentra.pdfIKEA staat voor: ‘Ik Kan Echt Alles’. In IKEA-ziekenhuizen worden patiënten met kanker geholpen en wij vinden dat zij daar mee moeten stoppen. Wat wij voorstellen in de petitie, zorgt ervoor dat de zorg voor kankerpatiënten beter, sneller en goedkoper wordt. 1 voorbeeld dat duidelijk maakt dat concentratie werkt: In Engeland werden in 2001 afspraken gemaakt om de zorg te concentreren rond een slokdarm-maagcentrum dat een populatie van minimaal 1-2 miljoen inwoners voorziet. Daarnaast moest dit centrum minimaal vier tot zes gespecialiseerde chirurgen hebben die ieder minimaal twintig resecties per jaar verrichten en continue zorg voor hun patiënten bieden. In de periode 2004-2008 daalde de 30-dagenmortaliteit van 7,3 naar 4,1 procent. In 2013 werd een verdere reductie bereikt tot 1,7 procent voor slokdarmresecties en 1,1 procent voor maagresecties. Als je iets vaker doet, wordt je er beter in. Dat is zo in de hele wereld, maar nog niet in Nederland.
De commissie was onder de indruk en heeft de minister vragen gesteld en die heeft hij beantwoord. En toen ging het mis. De minister was ook onder de indruk van onze petitie, maar heeft aangegeven dat de beroepsgroep aan zet is om dit op te pakken. En wanneer wij patient advocates ‘de beroepsgroep’ horen, weten we dat het in het moeras verdwijnt en er nooit meer uitkomt.
Ieder jaar dat we de IKEA-ziekenhuizen later vervangen door Excellente Kankercentra kost dit mensenlevens. Hoe is dit mogelijk? De wijze van bekostiging van ziekenhuizen speelt hierbij een rol en hierbinnen zijn de maatschappeneen belangrijke reden. Deze zijn een ramp voor patiënten: wanneer je als maatschap een patiënt doorverwijst ben je namelijk je inkomsten kwijt. ‘Toch eerst even zelf proberen en zien of het lukt. Ach wat jammer, ik verwijs u nu door naar het AMC…’ Zolang de maatschappen er zijn, zal er geen concentratie van kankerzorg plaatsvinden. Als je aan de artsen vraagt mee te werken, maar dat dit 25% inkomstendaling betekent, staan ze niet te trappelen van ongeduld om door te verwijzen. Ik begrijp het wel, maar toch is het beter de maatschappen af te schaffen en de artsen in loondienst te plaatsen. Net als in de academische ziekenhuizen. De zorgverzekeraars zien dit natuurlijk ook en contracteren sommige ziekenhuizen niet meer. Zij zitten echter vast aan de vrije artsenkeuzeen als zij een ziekenhuis niet contracteren, zijn ze verplicht om 70% van de kosten van de niet gecontracteerde behandeling toch te vergoeden. Zolang er vrije artsenkeuze is, zal er geen concentratie van kankerzorg plaatsvinden. Daar waar het gaat om kankerzorg, zou de keuzevrijheid beperkt moeten zijn tot die van; in welk excellent kankercentrum men behandeld wil worden.
Wij roepen de minister op zijn verantwoordelijkheid te nemen en de beroepsgroep aan te spreken op het bovenstaande, te stoppen met de maatschappen en de vrije artsenkeuze te beperken tot artsen in Excellente Kankercentra. We weten echt wel wat dat zijn. Dat staat uitgeschreven in onze petitie. Maar we beginnen met de huisarts. Waarom stuurt die haar patiënt naar een IKEA-ziekenhuis? Als het haar partner zou betreffen zou zij hem naar een Excellent Kankercentrum doorverwijzen. Daar hebben ze de laatste stand van zaken op het gebied van diagnostiek, behandeling en nazorg. We doen het goed in Nederland, maar nu nog voor alle patiënten.
Peter Kapitein, Inspire2Live