Ik ken Professor Jelle Barentsz al vele jaren en was in 2012 al onder de indruk van zijn techniek om prostaatkanker in beeld te brengen. Ik had nog geen ervaring met hoe de diagnose rond prostaatkanker gesteld wordt, maar hij legde het haarfijn uit: ‘Met 12 naalden, die ze via je anus in de prostaat steken. En dat doet veel pijn en is nog onnauwkeurig ook’. Mijn reactie was dat deze methode mij nogal middeleeuws voorkwam. En dat beaamde hij; ‘Wanneer je bij mij komt doe ik dat met MRI en weet je precies of er een tumor zit en waar. Daarna heb je nog maar 1 of 2 naalden nodig om een biopt te verkrijgen voor verder onderzoek.’ Dat klonk als goed nieuws voor de patiënt. In 2012 hield Barentsz een indrukwekkende TED-Talk over zijn werkwijze:

En tevens een college voor de Universiteit van Nederland.

Dat was 2012 en nog steeds worden verreweg de meeste van de ruim 40.000 mannen per jaar met een verdenking op prostaatkanker, gemarteld met 12 naalden om een biopt te verkrijgen. Hoe langzaam worden nieuwe technieken ingevoerd in de zorg. Het is geen kwestie van nieuwe kennis opdoen; het is louter organiseren en implementeren van wat we al weten. En natuurlijk leidt Barentsz steeds meer radiologen op in deze nieuwe techniek, maar wat nodig is, is dat patiënten simpelweg weigeren om gediagnosticeerd te worden met martelwerktuigen. We leven in 2016!

Ik hoor de commentaren van de urologen alweer: ‘Beste Peter; zoiets invoeren kost tijd en wanneer je nu weigert om met naalden gemarteld te worden, kunnen we heel veel patiënten niet diagnosticeren.’ Een argument dat redelijk klinkt? Nee; dat klinkt uiterst onredelijk want er is jarenlang tegen Barentsz ingegaan met overbodige discussies over de vraag of het wel goed was of niet. Wanneer je met MRI de prostaat en de tumor kunt opsporen (en dat kan met zijn techniek) dan ga je simpelweg direct af van het lukraak prikken met een naald. Misschien is Barentsz wel iets slimmer dan zijn collega’s, maar zijn collega’s zijn niet dom en kunnen wat Barentsz hen leert direct in de praktijk brengen.

Ook de zorgverzekeraar heeft hier zijn verantwoordelijkheid te nemen. Simpelweg niet meer vergoeden wanneer er gediagnosticeerd wordt met naalden. Louter en alleen nog bij het gebruik van MRI de kosten vergoeden. De zorgverzekeraar hoeft echt niet te wachten op een gerandomiseerde trial; gezond verstand kan veel goed doen in deze.

Patiënten en ook de patiëntenverenigingen hebben een verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van leven van hun patiënten. Wanneer de patiënt de naalden weigert is het zaak dat de belangenvereniging van patiënten hiervoor actie voert en dit afdwingt bij de ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Laat overigens ook dit onderwerp de concentratie en specialisatie van de prostaatkankerzorg in Nederland beïnvloeden en bespoedigen. 2 klinieken voor de diagnose en behandeling van patiënten met prostaatkanker betekent dat deze verouderde techniek snel tot het verleden kan behoren. Barentsz kan het niet alleen en dat is ook niet nodig. Laat de patiënt opstaan en aangeven dat ze weten dat het beter kan en met veel minder ellende. En dwing het af.