‘Ik heb pijn! Dokter, ik heb pijn!’ De vrouw schreeuwt het uit en is godvergeten bang, want ze gaat sterven. Ze heeft het heel lang niet voor mogelijk gehouden, maar het gaat gebeuren en de dokter is nu aan zet om de pijn te verzachten. De morfine moet zijn werk doen en ze realiseert zich dat ze langzaam wegzakt uit het leven.

Aan het woord is Renee Soutendijk in het toneelstuk ‘Als de dood’ van Margaret Edson. Ik kan het iedereen aanraden te gaan kijken. Het stuk is bekroond met de Pulitzerprijs en terecht. Het is een rauwe schets van de doodstrijd van de hoogleraar letterkunde Vivian Bearing die gespecialiseerd is in John Donne.
Een intelligente en harde vrouw die haar studenten de stuipen op het lijf joeg wanneer ze hun colleges niet hadden voorbereid. Oprotten konden ze en niet meer terug komen in haar colleges. Uitgerekend zij werd getroffen door kanker en was nu afhankelijk van artsen en onderzoekers die het met de empathie ook niet zo nauw namen. Al haar kennis blijkt ineens niet zoveel meer waard. Een beroerde situatie. Hoe ga je daar mee om?

Ik heb artsen die zich heel goed inleven in de situatie waar ik in verkeer. Wanneer ik vragen had en heb krijg ik antwoord. Als het moet in het weekeinde en zeker na zes uur in de avond. Uitgebreid als het moet. Liefdevol en met begrip. Het verplegende personeel deed daar nog een schepje bovenop. In één woord geweldig. Bij medisch personeel is echter niets menselijks hun vreemd.
Er wordt steeds meer aandacht besteed aan het omgaan met patiënten. Empathie wordt tijdens de colleges gedoceerd, maar het landt niet bij iedereen. Dan krijgt een patiënt 5 keer op één dag de vraag hoe hij heet. ‘Kunt u uw naam spellen?’ ‘Jazeker, dat kan ik, maar kunt u het ook in mijn dossier lezen?’ De Arts in Opleiding loopt binnen en neemt een anamnese af. ‘Die vragen heb ik al beantwoord’. Jazeker, dat weet ik, maar ik moet dit ook nog eens doen van de arts. Het is onderdeel van mijn opleiding’. De patiënt heeft even tijd nodig, want de chemo doet zijn werk en ze kotst de ellende er eerst even uit. De vragen worden beantwoord, want het is nodig de AIO te helpen. Het is de arts van de volgende jaren.

Er zijn veel goede artsen en nog meer goede verpleegkundigen, maar degene die het nog niet zijn, moeten het worden. Verandering hiervan begint bij jou. Bij de patiënt. Pak het op en zorg dat het goed komt. Jouw argumenten zijn krachtiger dan die van de docent in de collegezaal die het ze moet leren. Bij jou gaat het om emotie. Het gaat om ziek zijn. Pijn lijden, kotsen, angst, verdriet en wat dies meer zij. Het gaat om sterven en overleven.

Wanneer je een arts, verpleger, aio of wie dan ook treft, die iets doet of zegt waar je niet blij van wordt en waar je je aan stoort, zeg dit dan. Klaag niet tegen je man of vrouw. Vloek niet tegen je vrienden en houdt het zeker niet voor je. Het is jouw gevoel en dat mag en moet gezegd worden. Wanneer je het niet zegt, zal het zo blijven. En dan heb jij er last van en vervolgens ook de patiënten na jou. Dat moet veranderen en de verandering hiervan begint met jou als patiënt die hier mee geconfronteerd wordt. Wijs niet naar de arts die niet weet hoe zij je moet benaderen. Wijs niet naar de verpleegkundige die jou vergeet en een uur laat wachten op een scan. Als jij wijst, wijzen er altijd drie vingers naar jezelf. Zeg het vriendelijk, maar zeg het dwingend.

Peter Kapitein
Opgeven is Geen Optie!