De ‘D’ van ‘Directe Diagnose
February 15, 2010

‘Aanstaande maandag over 2 weken krijgt u de uitslag van de CT-scan mijnheer. Dan weten we meer’. En buiten sta je. Heb ik kanker? Of niet? Die pijn duurde al best lang en ik vertrouw het niet. En wat als het kanker is? Welke vorm zal het zijn? Is het te genezen? Is het te behandelen? En als het niet te genezen is, kan ik er dan mee leven? Hoe lang kan ik er dan mee leven? Wat zijn de behandelingen? Kan ik die aan? Wat als het bij mij niet aanslaat? Ga ik dood? Dit zijn maar een paar van de vragen die door je hoofd spelen als je het ziekenhuis ingewandeld bent met een vermoeden van kanker. In Nederland krijgen ieder jaar ruim 85.000 mensen te horen dat ze kanker hebben. Dit betekent dat er nog meer met deze onzekerheid moeten leven. Namelijk ook degenen die uiteindelijk te horen krijgen dat het geen kanker is. Het is niet alleen bij een CT-scan dat je moet wachten, ook bij andere situaties gebeurt dit. En wachten verscheurt je, brengt doodsangst en is doffe ellende. Voor de patiënt, maar ook voor zijn dierbaren. Daarmee leven er per patiënt nog eens 10 mensen in vreselijke onzekerheid.

Het goede nieuws is dat dit in Nederland helemaal niet nodig is. Een diagnose is binnen 24 uur te stellen. Bij mij was het in recordtijd gedaan: ‘Ik bel je morgenochtend Peter en dan weet ik zeker of het kanker is’. Zo gaat dit in de academische ziekenhuizen en enkele niet academische ziekenhuizen, die goed en professioneel ingericht zijn en die alles organiseren rondom de patiënt. Want dat is het cruciale bij een diagnose: stel de patiënt centraal.

In Nederland zijn geen slechte ziekenhuizen. In Nederland zijn er wel ziekenhuizen waar je beter voor de diagnose kanker langs kunt gaan, dan andere ziekenhuizen. En we weten best welke ziekenhuizen dit zijn. Dit zijn ziekenhuizen met veel expertise die rondom kanker zijn georganiseerd en waar de patiënt het uitgangspunt is. Bij een diagnose moet daarom de agenda van de patiënt leidend zijn en niet die van de specialist. Deze laatste past zich maar aan. Wanneer de CT-scan in de ochtend plaats vindt, geef je in de middag antwoord. Dan heb je er als specialist naar gekeken met de radioloog en trek je de conclusie, licht je de patiënt in en zorg je er voor dat de patiënt direct weet of de behandeling de volgende dag kan beginnen, of dat de champagneflessen open kunnen. Daarmee haal je die moordende vraag weg die als mokerslagen anders dagen en soms weken in je hoofd doordendert en je knettergek maakt.

Wanneer het kanker is, geeft een goed kankercentrum ook direct antwoord op de vraag op welke wijze de behandeling ingericht moet worden, of welk vervolgonderzoek hiervoor nodig is. Dit laatste, omdat kanker vaak verschillende hoedanigheden aanneemt en dat vergt meer. Maar dan weet je in ieder geval het belangrijkste. Dan kan je dit als uitgangspunt nemen voor je volgende stappen. Stappen in je hoofd om je voor te bereiden op een zware tijd, met loodzware behandelingen. En concrete stappen om nog een paar dingen te doen voor deze behandelingen starten. Je plant nog even snel een mooie vakantie met je partner en je kinderen. En natuurlijk onderneem je stappen om met je dierbaren in balans te geraken en te vragen of ze je willen helpen. Want alleen win je het gevecht niet. En vechten moet je!

‘We moesten het maar anders doen dokter. U belt even uw collega en kijkt samen naar mijn CT-scan. Ondertussen drink ik koffie en als u er uit bent, roept u maar’. Zo hoort het en zo gaat het gebeuren. Dat is het mooie. Nederland krijgt haar ideale kankercentra. Niet twijfelen.

Peter Kapitein
Opgeven is Geen Optie!